Hagtølini

Søguliga bakgrundin
Tað er valla at ganga nøkrum ov nær at siga, at føroysk fótbóltshagtøl ongan góðan hava átt líka frá byrjanini í 1942 heilt upp til okkara dagar. Hetta er í ávísan mun helst av góðum grundum: amatørfóbóltur á lítlum fólkagrundarlagi, veik feløg við nærum ongari umsiting, veikt óstrukturarað sersamband (ÍSF/FSF) og veikir ikki nóg áhugaðir/dugnaligir fjølmiðlar.

Hetta hevur tíverri m.a. havt við sær, at undan 1991 ber rætt og slætt ikki til at gera verulig brúkbar hagtøl frá føroyskum fótbólti, tí ov fáir upplýsingar eru til tess. Hetta serliga tí at dómaraseðlarnir í sjálvum sær eru ov vánaligir/simplir og harafturat mangan ov mangulfult útfyltir, umframt at teir í nógvum førum ikki eru til skjals yvirhøvur, hvørki hjá feløgunum ella hjá FSF. Gamlar gerðabøkur hjá feløgunum og fjølmiðlarnir – tvs. bløðini og útvarpið – varpa sum heild lítið ljós á málið.

Hóast at besta deildin í Føroyum mestu tíðina hevur verið rættuliga lítil í vavi, so hevur ongin okkum vitandi nakrantíð lagt í ella hildið seg til at gera fullfíggjað hagtøl fyri kappingina – bæði lands- og steypakapping. Her verður serliga hugsað um tíðarskeiðið 1942-1991. Fyrst ella miðskeiðis í 1990-unum vakna FSF og feløgini at siga við kaldan dreym, eftir at Føroyar eru vorðnar partur av UEFA og FIFA, og krøvini óbeinleiðis herðast um skráseting. Hetta rínir eisini við í fjølmiðlunum.

Nógv av árunum upp til 1978 mangla heilir árgangir av dómaraseðlum hjá ÍSF/FSF, meðan einstakir seðlar eisini mangla innímillum frá nýggjari tíð. Sum vera man mangla munandi fleiri seðlar í lægru deildunum enn í ovasti deldini. Feløgini og onnur hava í síni fávitsku allarhelst hildið ÍSF/FSF hava havt alt til skjals í onkrari goymslu, men soleiðis er tíverri bert í ávísan mun.

Tað ber av neyð til at finna flestu úrslitini gjøgnum (eldri) tíðirnar spjadd her og har í bløðum og gerðabókum, men so heldur ikki stórt meira. Alt ov lítið – fyri ikki at siga einki – ber til at siga um manningar, útskiftingar, málskjúttar, gul og reyð kort og dómarar – fyri ikki at tosa um minutttøl, tíð og stað v.m.

Hagtølini og FaroeSoccer
FaroeSoccer væntar ikki at koma afturumaftur at tippa øll ”holini” ið finnast aftur í tíðina, hóast nøkur eru tipt meira enn so. Vit hava tískil samlað okkum um tey fakta, sum eru tøk, og sum kunnu brúkast til nøktandi skráseting av hagtølum, og hetta eru fyrst og fremst dómaraseðlarnir frá 1991 til í dag. Við hesum tilfari fevna vit um meginpartin av núverandi íðkandi leikarum. Við landsliðnum ber til at fara eitt lítið vet longur aftur í tíðina í mun til lands- og steypakappingina.

Væl vitandi at flestu føroysku feløgini framvegis eru umsitingarliga veik og ikki hava tíð og hug at gera stórvegis við hagtøl, so er upplagt, at FaroeSoccer kann verða ein hjálp og eitt hent amboð hjá hesum feløgum. Og tá er eitt av endamálunum hjá FaroeSoccer eisini rokkið.

Fjølmiðlarnir hava tíbetur verið raskir at prenta hagtøl seinastu árini, harav Fótbóltsárbøkurnar (1992-2002), í stóran mun við tilfari úr Sosialinum sum grundarlag, hava verið serliga hentar. Men tá tað er sagt, so sannar FaroeSoccer framvegis, at eingi atkomulig teldutøk hagtøl hava verið at funnið hjá áhugaðum at tríva í og brúka, tað verið seg hjá feløgum og einstaklingum og eisini fjølmiðlum. Vónandi verður FaroeSoccer ein verulig hjálp og ein álítandi kelda hjá hesum øllum at troyta.

Dómaraseðlarnir eru avritaðir við vælvild frá FSF og síðani tastaðir inn í dátugrunn okkara. Tað kundi meir enn so hent, at inntastingarvillur hava sníkt seg inn hendan vegin. Í ávísum førum eru dómaraseðlar skeivt útfyltir í mun til dystarfrágreiðingar í fjølmiðlunum – aloftast viðvíkjandi málskjúttum, skiftingum og gulum kortum. FaroeSoccer hevur í slíkum førum nokkso ”slaviskt” hildið seg til upplýsingarnar á dómaraseðlinum, og eru rættingar gjørdar síðani, verður hesar nevndar í ”Viðmerkingar” undir viðkomandi dystunum.

Um at brúka hagtølini á FaroeSoccer
Hagtølini á FaroeSoccer eru ogn hjá øllum føroyingum og kosta einki at brúka, um tað ikki er til handilsligt endamál onkursvegna. Við tað at tað hevur verið – og allarhelst framhaldandi fer at verða – eitt ordans baks at fáa hesi samlaði og síðani løgd út á internetið, vildu vit fegin, at FaroeSoccer varð góðskrivað við keldutilvísing, tá tilfar verður brúkt beinleiðis higani. Takk fyri tað.

Keldurnar
Høvuðskeldan hjá FaroeSoccer eru fyrst og fremst almennu dómaraseðlarnir, sum eru til skjals hjá FSF og ÍSF/Landsskjalasavninum. Ársfrágreiðingarnar og Skipaninar hjá FSF hava eisini verið hentar.

Aðrar keldur hava m.a. verið:
- Fótbóltsárbøkurnar: Jóannes Hansen/ Finnur Helmsdal/Jón Hestoy
- Fótbóltsbøkur hjá Finni Helmsdal og Suna Merkistein
- Fótbóltsbøkur hjá Árna Dahl
- Fjølmiðlarnir: serliga Sosialurin og Dimmalætting
- Ivan Eginsson Moskalenko
- Heimasíðurnar hjá FIFA, UEFA, útlendskum fótbóltssambondum og -feløgum og ymsar hagtalssíður á netinum
- Bøkur um feløgini og gerðabøkur hjá feløgum
- Feløgini: álitispersónar og felagsfólk við ymsum serkunnleika
- Egið savn.