Egga kom framvið

Ein tíðindafróður og forvitin Egga á vitjan hjá FaroeSoccer. Mynd: FaroeSoccer.
 

Flestu føroyingar, ið vita nakað um ella hava áhuga fyri fótbólti, munnu komast við navnið Egga Jensen, ella Jógvan Jensen sum hann er doyptur. Best man Egga vera kendur sum álopskendur HB-leikari í 60unum og 70unum, sum fótbóltsdómari og dómarainstruktørur og seinni sum drúgvur formaður í ÍSB (Ítróttasamband teirra brekaðu). Egga er annars útlærdur lærari, men er nú pensjonistur – og hevur úr at gera!

Egga er ein sera áhugaverdur persónur, sum hevur verið uppi í nógvum ymiskum í sínum rættuliga aktiva lívi, men vit fara her í mestan mun at samla okkum um dómarapartin, sum er aktuelt fyri FaroeSoccer í støðugu royndum okkara at skráseta eldru tíðina betri.

Egga var ein av teimum fyrstu her á landi, sum fekk sær dómaraútbúgving. Hetta hendi, tá hann fór á ítróttarskúla í Danmark (Vejle) 1962/63. Heimafturkomin byrjaði hann beinavegin at døma í bestu deildini, samstundis sum hann var leikari á besta liðnum hjá HB. Hetta var heilt vanligt tá í tíðini, og onkutíð dømdu enntá formenn í feløgunum sítt egna felag, typiskt á heimavølli(!). Hetta var ikki væl dámt og sjálvsagt óheppið og hevði onkutíð illstøður og kærumál við sær, men hetta var stundum neyðugt fyri at fáa dystirnar avgreiddar.

Dómaramangul hevur allar tíðir verið ein trupulleiki í føroyskum fótbólti, og tann trupulleikin var ikki minni fyrr í tíðini, hóast ikki so nógvir dystir vóru tá sum nú. Men munandi  óhøgligari var at ferðast fyrr, og flestu dystirnir vórðu dømdir av óútbúnum (heima)dómarum, og hvør var linjuverji (í dag hjálpardómari), var púra tilvildarligt heilt upp til 1979, tá dómarabólkar fyrstu ferð vóru ásettir.  

- ÍSF ásetti ein dómara til landskappingardystir, men tað var uppgávan hjá dómaranum sjálvum at finna linjuverjar, sigur Egga. – Onkutíð eg fór til suðriar at døma, royndi eg at finna onkran umborð at vinka. Hetta eydnaðist eisini av og á. Men viðhvørt var tað bara ein eykamaður úr hvørjum liði, sum vinkaði, og onkutíð bara onkrir lokalir áskoðarar, sum komu at hyggja at dystinum. Hesir vóru ofta ringir at síggja, har teir tuskaðu aftur og fram í vanligum klæðum við einum turriklæði í hondini, beint frammanfyri fólkunum, ið stóðu framvið síðulinjuni, minnist Egga og smáflennur. – Soleiðis var tað bara tá, og vit royndu bara at avgreiða dystirnar sum frægast.

ÍSF var um hetta mundi bara ein trímannanevnd, sum hevði allan skipaðan ítrótt í landinum undir sær, og tað kundi vera ringt hjá teimum at yvirskoða tað heila. Ikki fyrrenn seint í 60unum var ein fótbóltsdeild stovnað undir ÍSF, so fótbólturin og kappingarnar blivu eitt sindur betri skipaðar, og í 1979 kom so sjálvt Fótbóltssambandið.

Leingi var tað soleiðis, at ein dómaraseðil (tveir leikaralistar)) skuldi latast dómaranum av báðum liðum, helst áðrenn dystin, men annars í seinasta lagi áðrenn seinni hálvleikur fór í gongd. - Hetta meini eg, var gjørt í øllum dystum, har eg dømdi, og so fekk eg ÍSF dómaraseðilin. Tað hendi tó meira enn so, at ongin dómaraseðil var tøkur, og so máttu nøvnini bara krutlast á okkurt pappír, sigur Egga, og FaroeSoccer kann staðfesta at so er, men tað ger tó einki fyri skrásetingina. Verri er við øllum teimum mongu dystunum, har eingin dómaraseðil er til skjals í dag. Hendan mannagongdin var vanlig heilt upp í 70ini, heldur Egga.

Í sambandi við manglandi dómaraseðlar, kundi Egga tó koma við einum góðum klípi, nevniliga fyrsta dystin hann sjálvur spældi við 1. lið hjá HB í 1960. Ongin dómaraseðil er frá hesum dystinum (ella hesum árinum yvirhøvur!), og bløðini siga einki um dystin, men manningin hjá TB er funnin í gerðabókini hjá TB. Hendan dystin – og HB-manningina serliga – minnist Egga væl (og tað er nú skrásett á FS her), tí hann var biðin at koma við til Tvøroyrar sum eykamaður bert 16 ára gamal (dreingjaliðsspælari). – Og longu eftir eini 20 minuttir kom eg inn í dystin, tí Birgir Hansen (verjuleikari, pápi Julian Hansen, red.) mátti út við skaða. Tá í tíðini var ikki loyvt at skifta út, uttan so at onkur gjørdist skaddur. Tað var ikki fyrrenn seint í 60unum, at tað bleiv loyvt at skifta frítt út (tveir leikarar, red.). Hetta var ein harður dystur á Sevmýri, TBarnir spældu sera fysiskt og høvdu ein ordiligan heimadómara í Gunnari Petersen (í Puntabyrgi), m.a. annuleraði hann tvey av trimum málum hjá Burnamann Niclasen, men tað eina var altso nokk til at vinna dystin 1-0, sigur Egga og smírist.

FaroeSoccer takkar fyri prátið, sum sjálvsagt var nógv rúgvismiklari enn greitt frá her. Kanska okkurt annað kemur seinni.

Minnist TÚ okkurt (ella onkur annar, sum tú kennir), sum ikki er skrásett á FaroeSoccer? Vælsignaður sig frá, jú fyrr, jú betur, takk fyri.